فواید مصرف پروبیوتیک برای کودکان

مصرف پروبیوتیک برای کودکان چقدر مفید است؟ امروزه می‌دانیم که کودکیِ سالم، ضامن مهمی برای سلامت در دوران بزرگسالی است. به این ترتیب توجه به تغذیه سالم، کنترل وزن و تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان، به یکی از اولویت‌های سیستم‌های سلامت و والدین تبدیل شده است. یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر سلامت کودکان فلور میکروبی بدن آن‌هاست. بطوریکه تا سه سالگی کودک در حال کسب میکروب‌های مختلف از اطراف است.

اگر به واسطه بالا بودن سطح بهداشت، تغذیه سالم، استفاده کم‌تر از آنتی‌بیوتیک‌ها و… فلور میکروبی نرمال کسب گردد، می‌توان امید داشت که کودک در مسیر سلامت قرار گرفته است. یکی از راه‌های کسب میکروب‌های مفید، مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی است. پروبیوتیک‌ها به‌ عنوان میکروب‌های مفیدی شناخته می‌شوند که در صورت مصرف کافی، فوایدی برای سلامت افراد دارد. این میکروب‌های مفید و طبیعی که در فرآورده‌های تخمیر شده و مکمل‌های غذایی یافت می‌شوند، می‌توانند تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی افراد به ویژه کودکان داشته باشند. در این مقاله، به بررسی فواید مصرف پروبیوتیک برای کودکان، تأثیر آن بر سیستم ایمنی، سلامت گوارشی، پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود سلامت کلی خواهیم پرداخت.

پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک‌ها گروهی از میکروارگانیسم‌های مفیدِ زنده هستند که در صورت مصرف کافی، تأثیرات مثبتی بر سلامت میزبان دارند. این میکروارگانیسم‌ها که عمدتاً از دسته باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند، در تمام بخش‌های بدن حضور دارند اما مخزن اصلی آن‌ها روده است و از تعادل میکروبی دستگاه گوارش حمایت می‌کنند. برخی از معروف‌ترین گونه‌های پروبیوتیک شامل لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که به طور طبیعی در مواد غذایی مانند ماست، کفیر، کیمچی، کلم ترش و همچنین در مکمل‌های غذایی یافت می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر درباره پروبیوتیک ها می توانید مقاله پروبیوتیک چیست را مطالعه کنید.

تأثیر پروبیوتیک بر سلامت گوارشی کودکان

اولین تاثیر فلور میکروبی بدن بر دستگاه گوارش افراد است. لذا یکی از مهم‌ترین نقش‌های پروبیوتیک‌ها نیز حفظ و ارتقای سلامت دستگاه گوارش است. سیستم گوارشی به‌راحتی تحت تأثیر تغییرات محیطی، تغذیه‌ای و بیماری‌ها قرار می‌گیرد. در نتیجه مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند نرخ بروز و شدت مشکلات رایج گوارشی مانند یبوست، اسهال، نفخ و سندرم روده تحریک‌پذیر را کاهش دهد. کودکان با توجه به ناپرهیزی‌های غذایی بیشتر و عدم رعایت بهداشت و در سنین پایین‌تر به دلیل عدم تکامل سیستم گوارشی، بیش از بزرگسالان درگیر مشکلات گوارشی می‌شوند که مکمل‌های پروبیوتیکی در این حوزه کمک شایانی به آن‌ها خواهد نمود.

۱. پیشگیری و درمان اسهال

یکی از مشکلات شایع در کودکان، اسهال ناشی از عفونت‌های ویروسی یا مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها است. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها، به‌ویژه لاکتوباسیلوس روتری و ساکارومایسس بولاردی، می‌تواند مدت و شدت اسهال را کاهش دهد. پروبیوتیک‌ها با کمک به بازسازی فلور طبیعی روده، از رشد بیش‌ از حد باکتری‌های مضر جلوگیری کرده و ضمن حفظ تعادل میکروبی، جذب آب و الکترولیت‌ها را متعادل می‌کنند.

۲. درمان یبوست

یبوست یک مشکل شایع دیگر در کودکان است که می‌تواند با شروع غذای کمکی و کاهش دریافت شیر مادر، هنگام از پوشک گرفتن کودک و همچنین شروع مدرسه و همچنین استرس، بروز پیدا کند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند باعث افزایش حرکات روده‌ای شده و یبوست را کاهش دهد.

پیشنهاد خواندنی: پروبیوتیک برای گوارش

تأثیر پروبیوتیک بر سیستم ایمنی کودکان

سیستم ایمنی در سال‌های ابتدایی دوران کودکی در حال کسب اطلاعات و تکامل است؛ بنابراین کودکان در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر هستند. یکی از مهم‌ترین فواید پروبیوتیک‌ها، تنظیم پاسخ سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل عفونی و افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها است.

۱. کاهش عفونت‌های تنفسی

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند باعث کاهش شیوع و شدت عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی و انفلوانزا در کودکان شود. پروبیوتیک‌ها با تقویت ایمنی مخاطی ریه‌ها و روده و تقویت سدهای دفاعی بدن، به کاهش ورود یا کاهش فعالیت ویروس‌ها و باکتری‌های مضر کمک می‌کنند.

۲. کاهش خطر آلرژی و آسم

آلرژی‌ها و بیماری‌های خودایمنی در سال‌های اخیر افزایش یافته‌اند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها در دوران بارداری و نوزادی می‌تواند ریسک ابتلا به آلرژی‌های غذایی، آسم و اگزما را کاهش دهد. پروبیوتیک‌ها با کاهش التهاب و تنظیم پاسخ ایمنی، می‌توانند از بروز واکنش‌های آلرژیک پیشگیری کنند.

تأثیر پروبیوتیک بر رشد و سلامت ذهنی

رابطه بین سلامت روده و مغز (محور روده-مغز) یک موضوع جدید و جذاب در حوزه پزشکی است. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روانی و رشد شناختی کودکان داشته باشد.

۱. کاهش اضطراب و استرس

باکتری‌های مفید روده تأثیر مستقیمی بر تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین دارند. مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند باعث کاهش اضطراب، بهبود خلق‌وخو و افزایش آرامش در کودکان شود.

۲. بهبود عملکرد شناختی

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند تمرکز و یادگیری را بهبود بخشند. کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD) ممکن است از مصرف پروبیوتیک‌ها بهره‌مند شوند، زیرا این ترکیبات می‌توانند به کاهش التهاب عصبی و بهبود عملکرد شناختی کمک کنند.

پروبیوتیک و سلامت پوست

مشکلات پوستی مانند اگزما و آکنه در کودکان و نوجوانان بسیار رایج هستند. از طرفی فلور میکروبی پوست و فلور میکروبی روده با یکدیگر در تماس بوده و در تحکیم این سد دفاعی بدن موثر هستند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند التهاب سیستمیک و بافت پوست را کاهش داده و به بهبود سریع‌تر مشکلات پوستی کمک کند.

در کودکانی که مستعد اگزما هستند، مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند در کنار درمان اصلی، شدت علائم را کاهش دهد.

منابع غذایی پروبیوتیک برای کودکان

پروبیوتیک‌ها را می‌توان از طریق مواد غذایی طبیعی یا مکمل‌های مخصوص کودکان دریافت کرد. برخی از بهترین منابع پروبیوتیک عبارتند از:

• ماست پروبیوتیک
• کفیر
• پنیرهای تخمیر شده
• ترشیجات طبیعی (بدون سرکه)
• نان خمیرترش
• مکمل‌های پروبیوتیکی مخصوص کودکان

نکات مهم در مصرف پروبیوتیک برای کودکان

به نقل از https://cdhf.ca/en/probiotics-for-kids/

قبل از افزودن پروبیوتیک به رژیم غذایی کودک، بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید:

1. مشورت با پزشک
   هرچند پروبیوتیک‌ها ایمن هستند، اما در برخی موارد مانند کودکان مبتلا به نقص ایمنی، ممکن است نیاز به احتیاط داشته باشد.
2. انتخاب گونه‌های مناسب
   پروبیوتیک‌ها اثرات مفید و بعضا مشابهی دارند اما در برخی موارد برخی سویه‌ها برای کودکان با مشکلات خاص بیشتر توصیه می‌شود. بنابراین توجه به استفاده از پروبیوتیک مناسب برای کودکان ضروری ‌است.
3. مصرف منظم و متعادل
   برای دریافت حداکثر فایده، پروبیوتیک‌ها باید به‌طور منظم مصرف شوند. به علاوه باید توجه داشت که بایستی به پروبیوتیک‌ها زمان بیشتری داد که با تکثیر و افزایش تعدادشان در بافت هدف (عموما دستگاه گوارش) به اثرگذاری برسند.

نتیجه‌گیری

پروبیوتیک‌ها تأثیرات مثبت زیادی بر سلامت کودکان دارند، از بهبود سلامت گوارشی و تنظیم سیستم ایمنی گرفته تا بهبود خلق‌وخو و کاهش علائم آلرژی. این ترکیبات طبیعی می‌توانند به کودکان کمک کنند تا در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر شده و رشد سالم‌تری داشته باشند. با افزودن پروبیوتیک به رژیم غذایی کودک و رعایت نکات ایمنی، می‌توان از مزایای این میکروب‌های مفید بهره‌مند شده و سلامتی کودکان را ارتقا داد.