نفخ شکم یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که بسیاری از افراد در سراسر جهان با آن مواجه هستند. این مشکل می‌تواند ناشی از تجمع گاز در دستگاه گوارش، عدم هضم مناسب غذا، تغییر در تعادل میکروبی روده یا مصرف غذاهای خاص باشد. یکی از راهکارهای نوین و مؤثر در کاهش نفخ شکم، پروبیوتیک‌ها هستند. این مقاله به بررسی تأثیر پروبیوتیک‌ها بر کاهش نفخ، عملکرد آن‌ها در دستگاه گوارش، و نحوه مصرف کپسول‌های پروبیوتیک می‌پردازد.
پروبیوتیک چیست؟
فهرست مطالب
پروبیوتیک میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در صورت مصرف کافی، تأثیرات مثبتی بر سلامت میزبان دارند. این میکروب‌های مفید شامل لاکتوباسیلوس، بیفیدوباکتریوم و برخی از گونه‌های مخمر مانند ساکارومایسس بولاردی هستند. این موجودات به تعادل میکروبی دستگاه گوارش کمک کرده و از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کنند.
علل شایع نفخ شکم
۱. عدم تعادل میکروبی روده
تعادل بین باکتری‌های مفید و مضر در روده بسیار اهمیت دارد. کاهش باکتری‌های مفید می‌تواند منجر به افزایش تولید گاز و ایجاد نفخ شود.
۲. مصرف غذاهای نفاخ
غذاهایی مانند حبوبات، سبزیجاتی مانند کلم و گل‌کلم، نوشیدنی‌های گازدار و برخی محصولات لبنی ممکن است موجب افزایش تولید گاز و نفخ شوند.
۳. عدم تحمل لاکتوز و گلوتن
برخی از افراد به لاکتوز (قند شیر) و گلوتن (پروتئین موجود در گندم) حساسیت دارند که می‌تواند باعث نفخ، درد شکم و سایر مشکلات گوارشی شود.
۴. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها با از بین بردن باکتری‌های مفید روده، تعادل میکروبی را مختل کرده و موجب نفخ و مشکلات گوارشی می‌شوند.
تأثیر پروبیوتیک بر نفخ شکم
۱. کمک به هضم بهتر غذا
پروبیوتیک‌ها با تقویت آنزیم‌های گوارشی و بهبود عملکرد روده، به تجزیه بهتر مواد غذایی کمک کرده و مانع از تخمیر بیش از حد آن‌ها می‌شوند.
۲. کاهش تولید گاز در روده
پروبیوتیک‌ها در کاهش میزان گاز تولیدی در روده نقش دارند و به کاهش نفخ کمک می‌کنند.
۳. تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب
التهابات روده‌ای یکی از عوامل نفخ است. پروبیوتیک‌ها از طریق کاهش التهابات و بهبود سلامت دیواره روده، میزان نفخ را کاهش می‌دهند.
کپسول‌های پروبیوتیک برای نفخ شکم
۱. ویژگی‌های یک کپسول پروبیوتیک مناسب
یک کپسول پروبیوتیک مؤثر باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
شامل سویه‌های پروبیوتیکی تأیید شده باشد.
دارای مقاومت در برابر اسید معده باشد.
توانایی استقرار و کلونیزاسیون در روده را داشته باشد.
فاقد ترکیبات مضر مانند گلوتن و لاکتوز باشد.
۲. نحوه مصرف کپسول پروبیوتیک
دوز مصرفی: معمولاً توصیه می‌شود روزانه یک تا دو کپسول مصرف شود.
زمان مصرف: بهترین زمان مصرف پروبیوتیک‌ها حدود یک ساعت قبل از وعده غذایی است. مدت زمان مصرف: برای تأثیرگذاری بهتر، مصرف مداوم به مدت ۸ تا 12 هفته توصیه می‌شود.
بایولاکت تک ژن برای بهبود نفخ نوزاد
آخرین پژوهش‌های علمی درباره پروبیوتیک و نفخ شکم:
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ که در مجله Journal of Gastrointestinal Disorders منتشر شد، نشان داد که مصرف لاکتوباسیلوس رامنوسوس به مدت ۶ هفته می‌تواند شدت نفخ را تا ۴۰ درصد کاهش دهد.
پژوهشی در سال ۲۰۲۱ در Gut Microbes نشان داد که بیفیدوباکتریوم بیفیدوم میزان گاز تولید شده در روده را کاهش داده و علائم نفخ را تا ۳۵ درصد بهبود می‌بخشد.
سوالات متداول
۱. آیا مصرف پروبیوتیک‌ها برای همه افراد مناسب است؟
بله، اما افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی بوده یا از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده ، باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
۲. چه مدت طول می‌کشد تا پروبیوتیک‌ها بر نفخ اثر بگذارند؟
معمولاً ۴ تا ۸ هفته طول می‌کشد تا اثرات پروبیوتیک‌ها بر کاهش نفخ شکم مشاهده شود.
۳. آیا پروبیوتیک‌ها عوارض جانبی دارند؟
در برخی موارد، افراد ممکن است در هفته‌های اول مصرف دچار نفخ موقتی یا تغییرات در حرکات روده شوند که معمولاً پس از مدتی برطرف می‌شود.
۴. آیا مصرف بیش از حد پروبیوتیک‌ها خطرناک است؟
تا بحال عوارض جانبی خاصی از مصرف پروبیوتیک‌ها گزارش نشده است اما بهتر است دوز توصیه‌شده رعایت شود.
۵. بهترین روش دریافت پروبیوتیک‌ها چیست؟
پروبیوتیک‌ها از طریق مکمل‌های دارویی، غذاهای تخمیر شده مانند ماست و کفیر قابل دریافت هستند و رژیم غذایی غنی از فیبر به تقویت آن کمک خواهد کرد.
جمع‌بندی
پروبیوتیک‌ها یکی از روش‌های مؤثر و علمی برای کاهش نفخ شکم و بهبود عملکرد دستگاه گوارش هستند. مصرف منظم کپسول‌های پروبیوتیک می‌تواند به کاهش میزان گاز تولید شده در روده، بهبود هضم غذا و کاهش التهاب کمک کند.
تهران، میدان ونک، چهار راه جهان کودک، خیابان شهیدی، کوچه سپر، پلاک ۱
